آن چه باید از فرهنگ آلمانی بدانید

فرهنگ آلمانی چیست؟

وقتی به فرهنگ آلمانی فکر می‌کنید، چه چیزی به ذهنتان می‌رسد؟ جشنواره اکتبر (Oktoberfest)؟ آبجو؟ Currywurst و انواع دیگر گوشت؟ پرتزل (pretzel)های غول آسا؟ وقت شناسی و نظم؟ از آلمان هم مثل همه کشورهای دیگر، کلیشه‌ها و تصورات خاصی در ذهن مردم جهان وجود دارد. با این حال، آلمان فرهنگی غنی دارد که حداقل در مقطعی بر زندگی بسیاری از ما تاثیرگذار بوده است. فیلسوفان، نویسندگان، موسیقیدانان، مخترعان، رسانه‌ها، و جامعه آلمان قرن‌هاست که جهان را تحت تاثیر خود قرار داده و می‌دهند.

آلمان، سرزمین شاعران و متفکران بزرگ

پیشینه ادبی آلمان به قرون وسطی بر می‌گردد. اگر به ادبیات و ترجمه متون ادبیات و زبان‌شناسی علاقه دارید احتمالا با هرمان هسه، هاینریش بل، و هرتا مولر آشنایی دارید؛ آلمانی‌هایی که به خاطر آثار ادبی خود برنده جایزه نوبل شده‌اند. مطمئنم بیشتر مردم نام برادران Grimm، که خالق شاهکارهای فولکلور بسیاری، از جمله راپونزل، Rumpelstiltskin، هانسل و گرتل، سیندرلا، زیبای خفته، و سفید برفی هستند را شنیده‌اند. شیلر، گوته، و لسینگ هم از دیگر نویسندگان و متفکران تاثیرگذار و مشهور دوران مدرن هستند. کسانی که به آلمانی مسلط هستند می‌توانند آثار برخی از برجسته ترین فیلسوفان جهان را هم به زبان اصلی بخوانند. فیلسوفان آلمانی طی قرون متمادی دیدگاه ما را نسبت به جهان شکل داده‌اند:

• لایبنیتس یکی از سه مدافع خردگرایی بود.
• کانت در قرن ۱۸م با انتشار «نقد خرد محض» بر کمال گرایی آلمانی‌ها در قرن ۱۹م تاثیر فراوانی گذاشت.
• شوپنهاور با ادامه دادن نظریات کانت، ما را با بدبینی فلسفی آشنا کرد.
• نیچه ایده‌های مهمی از جمله نقد رادیکالی حقیقت به نفع منظرگرایی را برای ما به ارمغان آورد.

البته می‌توانید نسخه‌های ترجمه شده این آثار را بخوانید، اما مطمئنا آگاهی از فرهنگ و زبان آلمانی منجر به فهم عمیق‌تر شما از این مفاهیم خواهد شد. اگر علاقه چندانی به فلسفه نداشته باشید هم جنبه‌های فراوان دیگری در فرهنگ آلمان وجود دارد که شگفتی شما را برمی‌انگیزد.

موسیقیدانان برجسته آلمانی

آلمان وطن مشهورترین موسیقیدانان کلاسیک جهان است؛ بتهوون، شومان، هاندل، باخ، هایدن، شوبرت، واگنر، و برامز تنی چند از این هنرمندان برجسته هستند. همچنین، یک آلمانی دیگر، یعنی ولکنشتاین، تغییراتی بنیادین در موسیقی کلاسیک ایجاد کرد. او فنون کلاسیک مختلفی را که در سفرهایش در اروپا آموخته بود با دیگران به اشتراک گذاشت و بدین ترتیب نقش مهمی در ظهور موسیقیدانان مهم آینده ایفا کرد.

• ژانر Neue Deutsche Welle (موج نوی آلمانی) هم در دهه ۱۹۷۰ سبک جدیدی از موسیقی راک آلمانی را به ارمغان آورد. این جنبش زیرزمینی ترکیبی از موسیقی Punk و New wave بود، و هنرمندانی مانند Nena و Falco را به ما معرفی کرد.
• آلمانی‌ها در توسعه موسیقی الکترونیک هم بسیار موثر بوده‌اند. برای مثال، گروه Kraftwerk یکی از اولین گروه‌هایی بود که در قطعات خود تنها از سازهای الکترونیک استفاده کرد. امروز هم آلمان یکی از بزرگترین نقش آفرینان عرصه موسیقی الکترونیک است. بسیاری از سرودهای کریسمس هم ریشه ای آلمانی دارند.
• ترجمه انگلیسی سرودهای «Silent Night» (Stille Nacht) و «O Christmas Tree» (O Tannenbaum) بسیار مشهور است. این تنها گوشه‌ای از تاثیرات فراوان آلمان بر دنیای موسیقی بود. موسیقی فولکلور و Schlager، Synthpop، Punk، Heavy Metal، و حتی hip hop این کشور هم شهرت بسیار دارد.

نوآوران و مخترعان آلمانی

• آلمانی‌های نوآور اختراعات و اکتشافات زیادی را به جهانیان هدیه کرده‌اند، از نظریه سلولی گرفته تا شلوار جین، و بسیاری دیگر.
• برای مثال، گوتنبرگ به عنوان مخترع چاپ سربی و توسعه دهنده چاپ فشاری شناخته می‌شود.
• آلبرت انیشتین بسیاری از نظریه‌های امروزی فیزیک و لایبینتس مفاهیمی جدید در ریاضیات را برای ما به ارمغان آوردند.
• آلمانی‌ها نقش گسترده‌ای هم در پیشرفت در عرصه‌های پزشکی، زیست شناسی، شیمی، جامعه شناسی، و نجوم داشته‌اند.

رسانه‌ها و جامعه آلمان

با وجود سابقه نازیسم و محافظه‌کاری افراطی راست‌گرا در تاریخ آلمان، این کشور امروزه تغییر شگرفی کرده است. آلمان اکنون مرکزی چند فرهنگی است، با انواعی از سبک‌های زندگی و ریشه‌های نژادی و فرهنگی مختلف که در کنار هم زندگی می‌کنند. امروز، ۲۰ درصد از جمعیت آلمان را افرادی با ریشه‌ای غیر آلمانی تشکیل می‌دهند. اتحادیه‌های شهروندی، حقوق معلولین، و سطح بالایی از برابری جنسیتی نتیجه آستانه تحمل بالا و اتحاد فرهنگی مردم این کشور است.

آلمانی‌ها عاشق سفر هستند و هنگام تعطیلات جزو دست و دل باز ترین مردم دنیا می‌شوند. ۶ هفته مرخصی با حقوق در تعطیلات در آلمان کاملا عادی است. آلمانی‌ها از این فرصت برای بازدید از سایر نقاط دنیا، کسب تجربه، و ارتقای وضعیت چند فرهنگی خود بهره می‌برند. شاید دقت نکرده باشید، ولی پایگاه برخی از بزرگترین گروه‌های رسانه‌ای جهان هم در آلمان است. بزرگترین بازار تلوزیون و پرفروش ترین روزنامه‌های اروپا متعلق به آلمان هستند.

جای تعجب نیست که یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های کتاب جهان در این کشور برگزار می‌شود، چرا که ناشران آلمانی سالانه بیش از ۶۰۰۰۰ عنوان جدید منتشر می‌کنند. نمایشگاه کتاب فرانکفورت یکی از بزرگترین گردهم‌آیی‌های ناشران برای خرید امتیاز ترجمه کتاب است.